Tổng quan về ngành chăn nuôi heo

• Việt Nam là nước tiêu thụ đứng thứ 6 trong top 10 nước tiêu thụ thịt heo lớn nhất thế giới , với tỷ lệ tiêu thụ 105% thì hiện tại thịt heo trong nước mới đáp ứng được 95% tiêu thụ thịt heo còn lại là nhập khẩu, vẫn còn khá thấp so với mức tiêu thụ 32kg thịt/người/ năm. Cũng giống như ông lớn Trung Quốc, lương thực chiếm tới 28% trong rổ CPI của Việt Nam , tức là mọi  biến động giá của nhóm hàng này sẽ có tác động mạnh tới lạm phát của nền kinh tế .Do vậy chăn nuôi heo vốn còn rất nhiều tiềm năng với dư địa phát triển lớn tại Việt Nam đi cùng với xu hướng tất yếu là chuyển từ chăn nuôi lợn nhỏ lẻ (nông hộ) sang chăn nuôi công nghiệp công nghệ cao,  tuy nhiên song song với đó là độ rủi ro cao do áp lực đầu vào và dịch bệnh hơn nữa là nguồn lực vẫn còn yếu . Đó cũng là một phần lý do phần lớn thị phần ngành lại nằm trong tay các ông chủ nước ngoài.
  
  

• Tình hình trong nước: Giai đoạn cuối năm 2022 – đầu năm 2023 vừa qua được đánh giá là năm tồi tệ nhất của ngành chăn nuôi khi phải chịu ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng lương thực khiến giá nguyên vật liệu đầu vào liên tục leo thang cho đến dịch bệnh tả lợn, giá heo sụt giảm nghiêm trọng. Khiến cho đa phần các doanh nghiệp lớn trong ngành điển hình là Dabaco, Masan báo lỗ đậm lịch sử sau nhiều năm, còn về phía các nông hộ chăn nuôi theo thống kê rất nhiều hộ đã từ bỏ bằng cách treo chuồng khiến nguồn cung ngày càng bị thu hẹp lại.
• Tình hình thế giới: Tồn kho heo thế giới vẫn còn nhiều , sản lượng giết mổ tăng ở một số quốc gia do nhu cầu được phục hồi nhẹ. Hiện tại về phía thị trường tiêu thụ lớn nhất là Trung Quốc đang có những động thái giảm đàn và tập trung giết mổ để thu lời ,đồng thời cũng tái bổ sung dự trữ thịt heo sau khi giá heo nước này rơi xuống mức thấp cảnh báo- đây cũng là nguyên nhân chính gây ra giảm phát nghiêm trọng tại nước này .Sản lượng thịt heo ở EU và Philippines tiếp tục giảm dưới áp lực của dịch bệnh, nhu cầu yếu và chi phí sản xuất cao trong bối cảnh nhu cầu gần đến cuối năm – giai đoạn mà tiêu thụ thịt heo ở mức cao.
• Giá heo : Giá heo trong vòng cuối năm 2023 đầu 2024 được dự báo sẽ phục hồi lại trên mức 60.000kg  do:
  +) Bước vào giai đoạn mà nhu cầu tiêu thụ cao nhất trong năm.
  +) Dịch bệnh tả lợn  bùng phát , nông dân bán heo chạy dịch rất nhiều, thương lái thì tập trung mua heo bệnh với lợi nhuận cao để tuồn ra thị trường khi mà cầu lên cao nguồn cung lại đang cạn kiệt thì giá sẽ lên.  Nguồn thức ăn chăn nuôi đầu vào hạ nhiệt do được các doanh nghiệp chủ động tích trữ lương thực từ đầu năm đủ cho nguồn cung sắp tới.
  +) Sản lượng giết mổ ở các nước xuất khẩu thịt hàng đầu đang có dấu hiệu chậm lại cùng với  Trung Quốc tái tích trữ thịt heo trước khi vào giai đoạn Tết Nguyên Đán.

Tổng quan doanh nghiệp + chuỗi giá trị 3F

1. Là doanh nghiệp dẫn đầu về di truyền giống và chăn nuôi heo tại Việt Nam hoạt động theo mô hình 3F ( Feed – farm – food) cung cấp thịt heo sạch tới tận  tay người tiêu dùng , nằm trong hệ sinh thái tối ưu của ông Trương Sỹ Bá . Doanh nghiệp được thành lập vào năm 2017 với vốn điều lệ 100 tỷ và LNST đạt 1,5 tỷ đồng , hoạt động dưới 2 mảng chính là thương mại nông sản và chăn nuôi heo . BAF chính thức được IPO trên sàn HOSE vào cuối  năm 2021 với vốn điều lệ lên tới 780 tỷ đồng, doanh thu và LNST năm 2021 đạt lần lượt là 10,424 và 322 tỷ đồng .Và chỉ trong thời gian ngắn đã trở thành top 5 doanh nghiệp chăn nuôi lớn nhất Việt Nam .
   
2. Nằm trong hệ sinh thái Tân Long Group của chủ tịch Trương Sỹ Bá,  Baf thừa hưởng trọn vẹn từ nguồn nguyên liệu nhập đầu vào từ Tân Long group, đầu ra có kênh phân phối Siba food – công ty mẹ Siba Holding.

Chuỗi giá trị 3F khép kín

• Chuỗi giá trị 3F trong nuôi vốn không còn lạ gì trong ngành chăn nuôi từ xưa tới nay, đa phần đều được các doanh nghiệp chăn nuôi hướng đến. Giá trị 3F khép kín giúp bảo vệ biên lãi gộp và tạo ra mô hình kinh doanh tối ưu. Nhờ đó giảm các khâu trung gian và tăng biên lãi gộp.  Biên lãi gộp của mảng chăn nuôi và thực phẩm của BAF luôn dao động từ 30-35% trong bối cảnh giá thức ăn chăn nuôi “leo thang” và dịch bệnh bùng phát. 

• Thực tế để theo hoàn thiện chuỗi 3F thì có rất ít doanh nghiệp làm được , như DBC đơn vị chăn nuôi hàng đầu trong nước cũng theo mô hình 3F, nhưng chỉ tập trung vào thức ăn chăn nuôi và farm, phân phối vẫn là mô hình B2B ( tức là mô hình doanh nghiệp – đầu ra của DBC vẫn phải kết hợp với các doanh nghiệp khác để tiêu thụ. Khác với BAF là B2C- mô hình bán trực tiếp giữa doanh nghiệp tới tay người tiêu dùng ) ,và từ lâu DBC đã không còn là doanh nghiệp thuần nông do lấn sân  sang mảng bất động sản.
  
  =>> Tất nhiên 10 năm nữa Feed và Farm vẫn tồn tại tốt. Tuy nhiên nếu cung vượt cầu, cạnh tranh heo hơi sẽ rất khó khăn. Vậy cạnh tranh ở tương lai chủ yếu sẽ là cạnh tranh ở Food. Đó cũng là lý do mà BAF ngay từ đầu làm đã xác định là hoàn thiện chuỗi  3F . Nhờ vậy, giá bán đầu ra của BAF sẽ có giá tốt hơn cạnh tranh được với các doanh nghiệp cùng ngành 

 

Tình hình hoạt động tài chính

1. Đầu năm 2023 có lẽ là  giai đoạn mà các doanh nghiệp gặp khó nhất, DBC đánh dấu mức lỗ kỷ lục lên tới 320 tỷ đồng , hay Hòa phát báo lỗ 2 quý liên tiếp ,MML lỗ 4 quý liên tiếp,…  , tuy nhiên BAF lại là doanh nghiệp duy nhất báo lãi từ mảng chăn nuôi heo, biên lợi nhuận gộp chỉ riêng mảng chăn nuôi 6T/2023 đã tăng lên 21% . Ngoài ra , để phục vụ cho mục đích mở rộng hệ thống trang tại BAF đã huy động được nguồn tiền uy tín từ các tổ chức uy tín hàng đầu thế giới là IFC(600 tỷ trái phiếu chuyển đổi và 300 tỷ trái phiếu thường, tương đương 39 triệu USD). Shinhanbank (500 tỷ) , tất nhiên là qua các thẩm định chặt chẽ trong bối cảnh vay vốn gặp nhiều khó khăn như hiện nay.
   So với đầu năm tổng tài sản của BAF tăng lên 35% , chủ yếu đến từ tài sản ngắn hạn. Doanh thu và lợi nhuận đề ghi nhận sự tăng trưởng nhẹ tuy nhiên vì lãi vay ngắn hạn gia tăng dẫn đến ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp của doanh nghiệp trong quý 2.
2. Quy mô tài sản
   Tài sản ngắn hạn tăng 38% so với đầu năm chủ yếu đến từ khoản phải thu khách hàng và hàng tồn kho . Đặc biệt Hàng tồn kho ghi nhận mức tăng đáng kể ~38%
3. Về cơ cấu hàng tồn kho
   

   

   Mục chi phí sản xuất kinh doanh chiếm tỷ trong lớn nhất tiếp theo đó là nguyên vật liệu – có thể thấy BAF luôn duy trì dự trữ NVL qua các kỳ để dây chuyền sản xuất ko bị ngưng trệ .Về ghi nhận tốc độ tăng của hàng tồn kho trong quý này là do BAF tập trung tăng tốc độ xây dựng trang trại và mua sắm các trang thiết bị cho từng trại , nhất là giai đoạn cuối quý 2 đã cho đi vào hoạt động 2 trại ở khu vực Tây Ninh và còn 1 lượng lớn các trại đang được triển khai , quy mô ~ 10 triệu $/ trại .

   Ngoài ra về thành phẩm là đầu ra sau công đoạn giết mổ heo đang được BAF tận dụng triệt để để giải quyết vấn đề hàng tồn , thể hiện rõ nét khi thành phẩm giảm gần 1 nửa so với giai đoạn cuối năm 2022 . Vòng quay hàng tồn kho trong năm 2022 là 2.1 lần ,6 tháng đầu năm 2022 là 1.23 lần  trong khi đó tính đến hiện tại vòng quay hàng tồn kho đang là 1.46. Qua đó có thể thấy hiện tại BAF đang quản lý  khá hiệu quả hàng tồn kho so với trước.

    

4. Về cơ cấu tài sản dài hạn 

• Ghi nhận tốc độ tăng ~30% so với đầu năm , chủ yếu đến từ tài sản xây dựng cơ bản dở dang (173,65%) – chính là các chuồng trại đang được triển khai .
  

  

  

   

• Còn trong năm tài sản cố định gần như giữ nguyên , cty không đầu tư thêm TSCĐ, tuy nhiên về quy mô TSCĐ ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2022 .
  
  Ngoài ra mục chi phí trả trước dài hạn chủ yếu đến từ tiền thuê đất ,ghi nhận tốc độ tăng 16% so với hồi cuối năm 2022.
  

⇒ Có thể thấy trong quý II này BAF đang tận dụng mọi nguồn lực từ nguồn vốn vay từ ngân hàng cùng với lượng tpcđ IFC để tập trung triển khai cho xây dựng các trại để sớm đi vào hoạt động.Thể hiện rõ nét qua hàng tồn kho tăng cao trong xu hướng giá lợn được dự báo cuối năm có những điểm sáng , mà chủ yếu là những nguyên vật liệu phục vụ cho sản xuất kinh doanh .  Nhưng nhược điểm thấy rõ là tốc độ xây dựng trại khá chậm do đó đã khiến cho BAF bỏ lỡ đợt tăng giá heo vừa qua. 

Câu chuyện chuyển đổi core 

• Ngay từ đầu khi thành lập công ty  , chủ tịch Trương Sỹ Bá luôn xác định là làm nông nghiệp một cách nghiêm túc và bài bản, đó cũng là lý do vì sao tân binh BAF leo lên vị trí top 5 doanh nghiệp chăn nuôi heo lớn nhất cả nước chỉ sau vài năm thành lập  . Core chính của BAF khi niêm yết là trading nông sản do tận dụng được nguồn nguyên liệu nhập wholesale giá rẻ từ Tân Long  , tuy nhiên biên lợi nhuận của mảng này lại khá thấp loanh quanh 1-3% , trong khi biên chăn nuôi rơi vào khoảng 25-40% .Mô hình chuyển đổi core ở BAF diễn ra khá nhanh chóng khi quý 1 /2023 ghi nhận doanh thu từ hoạt động chăn nuôi tăng 16% svck  trong khi doanh thu từ bán nông sản giảm 61,8%, tiếp đến quý 2/2023 tương ứng là . Công ty đang phấn đấu thời gian tới sẽ chỉ tập trung xuyên suốt cho chăn nuôi heo và cắt giảm tỷ trọng trading nông sản. Công cuộc chuyển đổi core của BAF được ví như PNJ ngày xưa khi chuyển từ vàng miếng sang vàng trang sức có biên lợi nhuận gộp cao hơn , qua đó cũng giúp PNJ trở thành tập đoàn hàng đầu Việt Nam như hiện nay . Có điều chuyển đổi core ở BAF đang được diễn ra một cách mau gọn hơn !

         

Tình hình hoạt động kinh doanh

1. Về chiến lược kinh doanh của BAF , BAF tập trung vào xây dựng chuồng trại , khép kín chuỗi giá trị .Thay vì các doanh nghiệp chăn nuôi trước kia làm gia công  liên kết chuồng trại với nông dân để tối giản chi phí nhưng lại đem lại rủi ro về dịch bệnh do khâu vệ sinh và môi trường vẫn còn kém dẫn đến đàn lợn bị thiệt hại nặng nề khi vào mùa dịch  . Về phía BAF không ngừng rót mạnh tay vào các cơ sở trại lợn, đầu tư trang thiết bị tân tiến theo chuẩn châu Âu , môi trường sống sạch sẽ  và chọn con giống tốt nhất thời điểm hiện tại (BAF hợp tác  với công ty giống ​​Genesus – Nhà sản xuất lợn thuần chủng có đăng ký sức khỏe cao độc lập lớn nhất thế giới) . Đó cũng chính là phương châm đầy tâm huyết của công ty khi làm chăn nuôi .
2. Ngoài ra công ty cũng phát triển mảng thức ăn chăn nuôi : BAF sở hữu 2 nhà máy cám quy mô lớn là Tây Ninh và Nghệ An với tổng công suất 400.000 tấn/năm chính thức đi vào hoạt động, kết hợp với nhà máy cám Phú Mỹ công suất 60.000 tấn/năm sẽ cung ứng đủ lượng cám cho các trang trại nội bộ của Công ty giúp tự chủ 100% thức ăn đầu vào , đồng thời sẽ bắt đầu có doanh thu thương mại về cám khi cám dinh dưỡng công ty sản xuất ra sẽ được bán ưu đãi theo chính sách bán cám kèm con giống.

=> Nhờ việc tập trung vào an toàn sinh học đã giúp tổng đàn của BAF không bị ảnh hưởng nhiều trong đợt khó khăn vừa qua khi mà các doanh nghiệp chăn nuôi khác bị thiệt hại rất nặng nề. BAF cũng chủ động giữ lại một số lượng lớn heo cai sữa để bổ sung cho các trang trại mới thay vì bán dưới dạng con giống. 

Cập nhật về tình hình tổng đàn và chuồng trại BAF 

Về tổng đàn : 

• Quy mô đàn hiện tại của BAF: 430.000 con
• Số lượng heo thịt: 375.000 con
• Số lượng heo nái: 55.000 nái
• Như vậy thì heo thương phẩm sẽ là: 375.000 heo/lứa
• Năm 2024, kế hoạch sẽ là 680.000 – 700.000 con, gấp đôi năm ngoài, nái 70.000 con hơn gấp 2 năm ngoài ( Đàn nái BAF đang đứng top 3 trong số các doanh nghiệp chăn nuôi . Hết năm sản lượng tăng 2-3 lần so với 2023 và tất cả đều là lợn thương phẩm và hậu bị. Lợi nhuận từ việc mở rộng 3F sẽ được dồn sang năm 2024, dự phóng tổng sản lượng heo bán ra trong năm 2024 sẽ đạt 676.380 con với mức doanh thu thuần và lợi nhuận gộp tương ứng là 5.659 tỷ và 509 tỷ VND.

Về chuồng trại :

• Nhờ khả năng quan sát nhạy bén biết được giai đoạn khó khăn này có thể vùng đáy của ngành , ban lãnh đạo đã tập trung hết các nguồn lực để đầu tư trang trại , thâu tóm các doanh nghiệp chăn nuôi yếu kém phục vụ mục đích mở rộng quy mô và phát triển .Trong quý 2 BAF vừa cho khánh thành 2 trang trại hiện đại ở Tây Ninh sớm trước dự kiến . Nâng số lượng trang trại hiện đang hoạt động lên 19 trại ( ngoài ra còn 9 trại đang phát triển) , tổng đàn lên trên 230.000 con, cung ứng hơn 550.000 heo thương phẩm mỗi năm. Chỉ riêng vùng Tây Ninh , số lượng trại đã chiếm 50% của cả tỉnh, sản lượng riêng heo nái là 24.000 con cung ứng khoảng 800.000 tấn thịt .  Ngoài ra còn 2 dự án  trang trại nghìn tỷ ở Nghệ An cũng đã hoàn thành đầy đủ giấy phép và đang được khởi công. Tuy nhiên , tiến độ trại mới trong giai đoạn quý 3/2023 lại bị chậm so với kế hoạch , doanh nghiệp cũng đã đưa ra phương án khắc phục qua việc gia công đàn heo.  

Về nhà máy cám

• Nhà máy cám của BAF với sản lượng 240.000 tấn / năm và chỉ cung cấp nội bộ chứ không bán ra ngoài .Năm 2022 vừa qua , BAF vừa định vị thương hiệu “Heo ăn chay” thành công vang dội được sự hưởng ứng của đông đảo người tiêu dùng  với nguồn nguyên liệu cám thừa hưởng từ Tân Long và có công thức dinh dưỡng riêng, độc quyền tương thích với giống heo Genesus (đây là lợi thế của BAF vì giống di truyền học thuần chủng và đồng nhất cho đàn heo) .

     

 

• Hiện tại ,BAF còn thiếu đúng nhà máy chế biến nữa là hoàn chỉnh chuỗi giá trị 3F điều mà nhiều doanh nghiệp theo đuổi mô hình cũng chưa làm được . BAF dự định sẽ xây dựng nhà máy chế biến thịt thành thành phẩm ở Tây Ninh với công suất 54.000 tấn /năm , công suất giết mổ là 1 triệu 4 heo/ năm và kế hoạch này đã được tỉnh rất ủng hộ .

=>> Như vậy về mô hình của BAF cơ bản đã đáp ứng được chuỗi giá trị từ đầu vào là heo tại  các trang trại cho đến đầu ra  giết mổ chế biến trước khi được phân phối tới các siêu thị shiba food và bán trực tiếp tới tay người tiêu dùng

Cơ hội và thách thức 

• Để hoàn thành chuỗi giá trị 3F mà BAF đang theo đuổi không phải là điều dễ dàng , nhất là đối với ngành tiềm ẩn nhiều rủi ro như chăn nuôi từ giá lương thực tăng cao cho đến rủi ro về dịch bệnh . Tuy nhiên với sự nỗ lực của công ty , BAF đã nhìn thấy và đang dần hoàn thiện những thiếu sót trong công tác nuôi heo từ những doanh nghiệp đi trước  để cho ra năng suất tốt nhất đồng thời cũng đóng góp chung cho sự phát triển toàn ngành. Với lợi thế hơn hẳn so với các doanh nghiệp cùng ngành ở khâu đầu ra do tự chủ được nguồn thức ăn đầu vào , do vậy thách thức giá thức ăn chăn nuôi tăng cao trong thời gian tới  cũng chính là cơ hội cho BAF để cạnh tranh và nâng tầm vị thế trên thương trường chăn nuôi Việt Nam.
• Với kỳ vọng giai đoạn khó khăn của ngành đã qua , giá heo phục hồi chính là cơ hội để những doanh nghiệp giá vốn chăn nuôi thấp như BAF cải thiện được biên lợi nhuận gộp . Ngoài ra  với việc ngày càng mở rộng quy mô cả về trang trại lẫn tổng đàn, lộ trình phát triển cụ thể và đặc biệt là yếu tố an toàn sinh học trong ngành hướng tới giá trị sức khoẻ cho người tiêu dùng cũng như là giá trị đối với môi trường. Đây là yếu tố cốt lõi sẽ giúp BAF tạo được thành công và mấu chốt để trở thành doanh nghiệp hàng đầu của ngành chăn nuôi heo tại Việt Nam. Nếu ví HPG là trái ngọt ngành thép thì BAF chính là HPG ngành chăn nuôi !